harchig

Та шүдээ зөв цэвэрлэдэг үү? 

Биднийг хамгийн их зовоодог өвдөлт бол шүдний өвдөлт байдаг. Эм ууж, ямар нэгэн арга хэмжээ аваад ч нэмэргүй болж, нэг ёсондоо тамлаж байдаг гэхэд буруудахгүй. Гэхдээ бид шүдээ өвчилсөн хойно нь харамсаж, гомдоллох бус урьдчилаад хамгаалж байх ёстой юм шүү. Ингээд та бүхэндээ шүдээ өвчлөлөөс хэрхэн хамгаалах тухай зөвлөгөөг хүргэе. 

1Шүдээ тогтмол угаах

Та өглөө, оройдоо шүдээ тогтмол угааж цэвэрлэх хэрэгтэй. Боломжтой бол хоол идсэний дараа байнга угаах ёстой юм. Ингэснээр шүдэнд өвчлөл үүсгэгч бактери амны хөндийд наалдахаас урьдчилан сэргийлэх боломжтой билээ. 

2Зөөлөн үстэй шүдний сойз

Аль болох зөөлөн үстэй шүдний сойзыг сонгож хэрэглээрэй. Хатуу үстэй сойз нь шүдийг угааж цэвэрлэх бус улам гэмтээж байдаг юм. Мөн та сард 2-3 удаа сойзоо сольж байх хэрэгтэй төдийгүй ингэснээр элдэв халдвар, бактерийг шүдэнд наалдаж, үржихээс сэргийлж, таныг эрүүл, бат бөх, цагаан шүдтэй болгох аж.

3Оо түрхэх

Оо нь амны хөндийн эрүүл мэндэд хамгийн чухал нөлөө үзүүлдэг билээ. Та фтортой оог сонгож, шүдээ угаах ёстой төдийгүй сонгосон оо тань шүдэнд сайн нөлөөтэй эсэхийг сайтар судлаад үзээрэй. Сойзонд оо түрхэхдээ бага зэргийг шахаж, шүдээ угаана. Хэт их оогоор шүдээ угааснаар тус биш ус болж, амны хөндийг гэмтээдэг байна. 

4Шүдээ угаах

Шүдээ сойзоор хэт дарж угаах гэсний хэрэггүй. Зөөлөн боловч сайн угааснаар шүдийг хамгаалж, цэвэрлэх бөгөөд буйлыг гэмтээхгүй аж.  Эхлээд шүдний гадна талыг дээрээс доош чиглэлтэй угаана. Дараа нь дотор талуудыг нэг бүрчлэн сайтар угааж, цэвэрлээрэй.

5Ам зайлагч

Хэрэв та хэрэгтэй гэж үзвэл шүдээ угаасны дараа ам зайлагчаар амаа зайлж, цэвэрлэж болно. Үүний оронд ус ч байж болох юм. Ам зайлагч нь амны хөндийд нуугдсан бактерийг устгаж, шүдийг бат бөх болоход тусладаг билээ. Хэрэв хоол идсэний дараа амаа угаахыг хүсэх боловч шүдний сойз байхгүй тохиолдолд ам зайлагчийг ашиглаж, бактерийг устгаж болно. 

6Шүдээ цэвэрлэх

Та хоол, амттан гэхчлэн ямар нэгэн зүйл идсэний дараа шүдээ зориулалтын утсаар цэвэрлэж хэвшээрэй. Энэ нь мөн л амны хөндийн аюулгүй байдал, шүдний бат бөх чанарыг хамгаалах үүрэгтэй юм. Та шүдээ угаасан байлаа ч гэсэн утсаар цэвэрлэхэд буруудах зүйлгүй.

7Шүд цэвэрлэх утасны хэмжээ

Шүд цэвэрлэх утасны хэмжээ 18 инч буюу 45 см-ээс хэтрэхгүй байх ёстой. Үүгээр та шүдээ цэвэрлэж, сэнгэнэсэн сайхан мэдрэмжийг хүртэх болно. 

8Доод шүдээ цэвэрлэх

Цэвэрлэгч утсаа эрхий болон долоовор хуруугаар дарж, нааш цааш хөдөлгөнө. Хэт хүчтэй, дарж үрэхгүй байх хэрэгтэй төдийгүй эс бөгөөс энэ нь буйлыг гэмтээж, үрэвсэл үүсэх гол шалтгаан болдог байна.

9Дээд шүдээ цэвэрлэх

Долоовор хуруугаа шүдний цаана, эрхий хуруугаа наана байрлуулж, утсаа нааш цааш татаж, шүдээ цэвэрлээрэй. 

10Шүд цэвэрлэгч багаж

Хэрэгтэй гэж үзвэл та шүд цэвэрлэгч багажыг ашиглаж болно. Эдгээр нь шүдний засварт нуугдсан нян, бактери, хоолны үлдэгдэл зэргийг авч, цэвэрлэдэг юм.

11Чихэр, амттанаас татгалз

Та эрүүл мэнддээ анхаарч, шүдээ хамгаалахыг хүсч байвал чихэр, амттан зэргээс аль болох татгалзах хэрэгтэй. Үнэхээр чихэр идмээр санагдаад тэвчихэд бэрх байвал амандаа удаан хүлхэх биш хурдхан зажилж идээрэй. Жигнэмэг, бялуу зэрэг нь их хэмжээний элсэн чихэр агуулж байдаг тул шүдний дайсан болж хорхойтуулдаг аж. Үүнээс гадна бага ч болов амттан идсэний дараа шүдээ угааж ёстой юм. 

12Хийжүүлсэн ундаанаас татгалзах

Хийжүүлсэн ундаанд агуулагдах фосфорын хүчил нь шүдийг хэврэг, өнгө зүсгүй болгодог. Үүнийг өдөр тутамдаа ууж хэрэглэснээр шүд өвчлөх нь цаг зуурын асуудал болж хувирдаг байна. Харин та үүний оронд цэвэр жимсний шүүсийг сонгоорой. 

13Хүчил ихтэй хүнсний бүтээгдэхүүн

Хүчлийн агууламж ихтэй хүнсний бүтээгдэхүүн нь таны шүдэнд асар их сөрөг нөлөө үзүүлдэг болохыг та мэдэх үү? Энэ нь шүдний пааланг гэмтээж, хорхойтох эх үүсвэр болдог. Ихэвчлэн улаан лооль, нимбэг, зөгийн бал, дарс зэрэгт хүчил их хэмжээгээр агуулагдаж байдаг тул эдгээр хүнсний ногооноос зайлсхийж, татгалзах хэрэгтэй.

14Ус, цай уух

Кофе, хийжүүлсэн ундаа, чихэр ихтэй жүүснээс илүүтэй ус, цай зэргийг ууж байгаарай. Энэ нь шүдний эрүүл ахуйг хангаж, өвдөж, муутахаас сэргийлж байдаг. Хүн өөрт хэрэгтэй фторын 70 орчим хувийг уснаас авч байдаг бөгөөд энэ нь шүдэнд онцгой сайн нөлөөтэй билээ. 

15Амин дэмээр баялаг хүнс хэрэглэх

Амин дэмээр баялаг хүнсний ногоо нь шүлс ялгаруулалтыг ихэсгэж байдаг. Харин шүлс нь амны хөндийн бактери, нян зэргийг устгаж, сэргийлдэг билээ. Лууван, алим, цоохор майлз зэрэг амин дэмээр баялаг хүнсийг идэснээс 20 минутын дараа шүлс ялгарч эхлэх бөгөөд энэ нь амны хөндий цэвэрлэгдэж байгаагийн илрэл юм. 

16Сүү, сүүн бүтээгдэхүүн идэх

Та өдөр тутамдаа сүү, сүүн бүтээгдэхүүнийг идэж хэвшээрэй. Энэ нь шүдэнд онцгой сайн нөлөөтэй бөгөөд бат бөх, цагаан болгож байдаг. Учир нь сүү нь кальциар баялаг төдийгүй эрүүл хүнс тул таны заавал сонгох ёстой бүтээгдэхүүн аж. 

17Чихэргүй бохь зажлах

Бохь зажилснаар амны хөндийн эрүүл байдлыг тэнцвэржүүлдэг шүлсний булчирхай идэвхжиж эхэлдэг. Мөн энэ нь хоолны үлдэгдэл, бактерийг устгаж байдаг тул хоол идсэний дараа 5-10 минут зажлахад хангалттай. Харин хэт удаан зажлих нь сөрөг үр дүнд хүргэж ч мэднэ. Хамгийн гол нь чихэргүй бохийг сонгох ёстой гэдгийг мартуузай.

18Амны хөндийн цацлага

Амны хөндийн цацлага, үнэр дарагч нь танд таатай сайхан мэдрэмжийг хайрлахаас гадна амыг ариутгадаг. Мөн энэ нь ам хуурайшиж, хатахаас сэргийлэх төдийгүй шүдэнд ч онцгой нөлөөтэй бүтээгдэхүүн билээ. Харин үүнийг тогтмол хэрэглэх нь буруу бөгөөд зөвхөн шаардлагатай тохиолдолд бага хэмжээтэйг цацаж хэрэглэнэ.

19Шүдний эмчид үзүүлэх

Шүдээ өвчлөхөөс хамгаалах хамгийн шилдэг арга бол эмчид тогтмол үзүүлэх юм шүү. Дор хаяж жилд 2 удаа эмчид үзүүлж, бүх зүйл зүгээр байгаа эсэхийг мэдэх хэрэгтэй. Энэ нь таны эрүүл, асуудалгүй шүдтэй байх гол түлхүүр билээ. 

20Эмчээс зөвлөгөө авах

Дээр дурдсан аргуудыг хэрэглээд үр дүнд хүрэхгүй шүд тань өвчлөөд байвал эмчээс зөвлөгөө хүсч, эм, тариа хэрэглээд үзээрэй.